با یک جستجوی ساده در بستر فضای مجازی می‌توان به سند ملی آمایش سرزمین کشور دست یافت که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و منتشر شده است. در این سند 24 راهبرد و سیاست سرزمینی آورده شده است، فارغ از اینکه به کیفیت و نقاط ضعف و قوت تدوین این سند بپردازیم که در تخصص نگارنده نیست ولی آنچه توجه‌ها را به خود معطوف می‌نماید توجه ویژه این سند در تقریباً همه راهبردها به نقش و جایگاه نوآوری، فناوری و خلاقیت‌ ‌و نیروهای انسانی خلاق و خوشفکر است که می‌توانند مصدر این راهبردها و سیاست‌ها باشند و در جای جای این سند به بهره‌گیری از نوآوری و فناوری‌های نوین جهت تحقق اهدف این راهبردها اشاره شده است.

در راهبرد چهارم این سند که تنوع‌بخشی به اقتصاد (به عنوان شاه‌کلید توسعه) متناسب با مزیت‌ها، قابلیت‌ها و تخصص‌های سرزمین اشاره دارد؛ به وضوح می‌توان نقش پررنگ اقتصاد مبتنی بر دانش، توسعه دانش و فناوری‌های نوین، برندسازی و تجاری‌سازی محصولات دارای مزیت و خلق مزیت در بستر اقتصاد خلاق، توسعه محصولات دانش‌بنیان بر پایه مزیت‌های رقابتی توسعه مراکز رشد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد زیست‌بوم کارآفرینی و نوآورانه با تمرکز بر رفع موانع و چالش‌های ارتباط مطلوب دانشگاه و صنعت، تکمیل زنجیره‌های ارزش و زنجیر تامین پایدار مبتنی بر تحولات فناورانه و... را مشاهده کرد.

در سایر راهبردهای این سند هم به نقش دانش و جایگاه نوآوری و فناوری در توسعه بخش‌های مختلف کشور تاکید شده است. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به رویکرد این سند چه کسی یا کسانی قرار است مرکز ثقل این تحولات باشند.

درکنار سند ملی آمایش سرزمین، سند دیگری در کشور تحت عنوان سند راهبردی کشور در امور نخبگان وجود دارد که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در آن تعاریف و مفاهیم مرتبط با نخبگی آورده شده است. بر اساس این سند مستعدین برتر و نخبگان افرادی باهوش، خلاق، متخصص و اثرگذار در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور هستند؛ بنابراین با کنار هم قرار دادن دو سند به راحتی می‌توان جواب سوال فوق دست یافت.

به نظر می‌رسد که متولیان امر با توجه به محتوای دو سند و اجرایی کردن مفاد این اسناد و قرار دادن نخبگان و استعدادهای برتر در مصدر امور ضمن اینکه بستر ظهور و بروز استعداد، توانایی و تخصص نخبگان را فراهم می‌آورند، می‌توانند زمینه‌های لازم را برای تبدیل شدن مستعدین برتر کشور به نخبگان اثرگذار را فراهم آورند. طبیعی است که کلیه وزارتخانه‌ها و ارکان حاکمیت می‌بایستی در جهت اجرایی شدن اسناد رسمی بالا دستی کشور اهتمام لازم را به خرج داده و زمینه اثر بخشی بیشتر نخبگان و استعدادهای برتر کشور فراهم آورد.

در مقابل به دلیل نقش پررنگ وزارتخانه‌هایی مثل «آموزش‌و‌پرورش»، «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت و درمان و آموزش پزشکی» در آموزش و توانمندسازی دانش‌آموزان و دانشجویان کشور و اصلاح رویکردهای این مجموعه‌ها در تربیت و پرورش نیروهای انسانی کشور می‌تواند زمینه‌ساز توانمند شدن نیروهای جوان و کارآمد در راستای حل مشکلات کشور باشد.

اصلاح فرآیندهایی مثل نمره‌محوری و کنکور مقصدی در آموزش و پرورش، مقاله‌محوری و استاد مقصدی در وزارت علوم و درمان محوری و درآمد مقصدی در وزارت بهداشت از جمله مواردی است که می‌تواند در پرورش نیروی انسانی لازم برای محقق شدن سند آمایش سرزمین اثرگذار باشد. علی‌رغم اقدامات ارزشمندی که طی سالیان اخیر در بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اتفاق افتاده، بازبینی آئین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های حمایتی این مجموعه‌ها نیز می‌تواند اثربخشی تسهیلات و حمایت‌های صورت گرفته از مخاطبین این مراکز را نیز افزایش دهد.